มะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือลูคีเมีย (Leukemia) เป็นโรคที่ได้รับความสนใจมากขึ้นในสังคมไทย โดยเฉพาะหลังจากอดีตดาราสาว นิ้ง กุลสตรี ศิริพงศ์ปรีดา เปิดเผยว่าป่วยเป็นโรคนี้มานานกว่า 5 ปี
จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลก ในปี 2020 อุบัติการณ์ของมะเร็งเม็ดเลือดขาว (https://www.al-raddadi.com/guestpost/%e0%b8%aa%e0%b8%b8%e0%b8%82%e0%b8%a0%e0%b8%b2%e0%b8%9e-%e0%b8%9f%e0%b8%b4%e0%b8%95%e0%b9%80%e0%b8%99%e0%b8%aa-%e0%b8%a5%e0%b8%94%e0%b8%99%e0%b9%89%e0%b8%b3%e0%b8%ab%e0%b8%99%e0%b8%b1%e0%b8%81/)ทั่วโลกประมาณ 7 คนต่อประชากร 1 แสนคน เมื่อเทียบกับประเทศไทยที่มีประชากร 60-70 ล้านคน คาดว่ามีผู้ป่วยประมาณ 5,000 คนต่อปี ซึ่งสามารถพบได้ในทุกช่วงวัย ตั้งแต่เด็กอายุ 2-5 ปี จนถึงวัยกลางคนอายุ 40-50 ปี
## สาเหตุ
ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่มีปัจจัยเสี่ยงหลายประการ เช่น พันธุกรรม การติดเชื้อไวรัสบางชนิด การได้รับสารเคมีอันตราย เช่น ยาฆ่าแมลง หรือการได้รับกัมมันตภาพรังสี
## ประเภทและอาการ
มะเร็งเม็ดเลือดขาวแบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก:
**1. ชนิดเฉียบพลัน:** มีการดำเนินโรคเร็ว เกิดขึ้นในไขกระดูก ทำให้การสร้างเม็ดเลือดลดลง ผู้ป่วยจะมีอาการเหนื่อยง่าย ติดเชื้อบ่อย มีไข้ และมีเลือดออกผิดปกติ หากไม่ได้รับการรักษา ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะเสียชีวิตภายใน 3-4 เดือน
**2. ชนิดเรื้อรัง:** มีการดำเนินโรคช้า อาการค่อยเป็นค่อยไป อาจใช้เวลา 6-8 เดือนหรือมากกว่า อวัยวะต่างๆ จะเริ่มเสื่อมลงและเกิดปัญหารุนแรงตามมา
## อาการที่พบบ่อย
- เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ซีด อ่อนเพลียง่าย
- มีเลือดออกง่าย เช่น เลือดออกตามไรฟัน มีจ้ำเขียวตามตัว ประจำเดือนมามากผิดปกติ
- ติดเชื้อง่ายและมีไข้บ่อย เนื่องจากเม็ดเลือดขาวทำงานผิดปกติ
- มีก้อนตามตัว ต่อมน้ำเหลืองโต ตับหรือม้ามโต
## การวินิจฉัย
การวินิจฉัยเบื้องต้นทำได้ด้วยการตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC) และการวินิจฉัยที่แน่นอนต้องอาศัยการเจาะไขกระดูก
## การรักษา
การรักษาในปัจจุบันมี 2 วิธีหลัก:
**1. เคมีบำบัด:** เป็นการรักษาเบื้องต้นเพื่อควบคุมโรคให้สงบ
**2. การปลูกถ่ายไขกระดูกหรือสเต็มเซลล์:** เป็นการรักษาหลังจากให้เคมีบำบัดจนโรคสงบแล้ว ปัจจุบันสามารถใช้สเต็มเซลล์จากญาติที่มี HLA เข้ากันได้ หรือหาผู้บริจาคจากสภากาชาดไทย
การป้องกันที่ดีที่สุดคือการตรวจพบและรักษาแต่เนิ่นๆ การหมั่นสังเกตความผิดปกติของร่างกายและตรวจสุขภาพประจำปีอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้ตรวจพบโรคได้เร็วขึ้น ซึ่งจะเพิ่มโอกาสในการรักษาให้หายขาด